Monday, February 21, 2011


Terug Skool toe.

Dis nou nog ‘n geldmaakfoefie, soos Valentynsdag en Vadersdag, sê my Pa. Vir wat moet Triegie elke jaar nuwe kokipenne kry, en Seun ‘n nuwe tas? Toe hý op skool was, het hy van graad een tot standerd tien dieselfde skooltas gehad. Maar Ouma Martie sê dis ‘n wit leuntjie, want haar derde man het, solank hy geleef het, elke jaar vir klein Louis ‘n nuwe skooltas gekoop. Pa wou dit net nooit gebruik het nie, want hy het gedink Piet Pansegrou is ‘n lunsriem.

My ou skooltas is nog piekfyn, al trek die gare bietjie los in die agterste afskorting. Die westerse verbruikerskultuur plaas te veel druk op die planeet se bronne, en ons moet probeer om minder te gebruik in die alledaagse lewe, ten einde ons karbiedvoetspoor kleiner te maak, sê Juffrou Schutte.

Juffrou Schutte se vakgebied is Geskiedenis, maar mens noem dit sosiale wetenskap op skool. Dit is my gunsteling vak. Juffrou Schutte is ‘n uitstekende onderwyseres, want sy is slim, met ‘n sagte kalmerende stem, en sy is nooit sarkasties nie. Sy gee interessante huiswerk, en dink dit is ‘n briljante idee dat ek my projekte as multimedia aanbiedings voorlê. Sy sê dit is in die gees van tegnologiese vooruitgang, en pas baie mooi in by haar vakbeleid. Sy het eenkeer my projek oor arachnofobie by haar vakkomiteebyeenkoms gewys. Maar ek moes vir meneer Botha uithaal.

Al die kinders in my klas hou van Juffrou Schutte, behalwe Sybrand en Sagrys. Hulle is bang vir haar. Hulle het eendag vir Herko van der Dam geboelie, en toe het Juffrou Schutte ‘n ernstige gesprek met hulle in haar stoorkamer gehad. Van toe af kan botter nie in hulle monde smelt nie. Maar net in die sosiale wetenskapklas. Elders is hulle steeds lasting. Ek wens sy kon my klasonderwyseres wees, maar mens kan nie kies wie jy wil hê om na jou belange om te sien op skool nie. Die Suid Afrikaanse onderwyssisteem is nie eintlik demokraties vanuit die oogpunt van die leerder nie.

Ons klasonderwyseres is Juffrou Koekemoer. Juffrou Koekemoer het ‘n snor, en sy dra bont rokke en ruik na wierook. My ma sê ons mag nie met haar snor spot nie, sy kan nie help nie, en Luané sê sy lyk soos Frida Kahlo.

Sy is die kunsjuffrou. Juffrou Koekemoer nou, nie Frida Kahlo nie.

Ek is in graad 7E.

Juffrou Koekemoer se witbroodjies is Natasja en Veroeschka Smit. Hulle sit heel voor in die klas en is ‘n tweeling en trek altyd dieselfde aan, al dra hulle nie skooldrag nie. Hulle pa is ‘n dokter, en hulle neem musiek, en spaanse danse. Langs hulle sit Mimmie Ahlers. Haar ma bestuur die tuisnywerheid. Sy is die kleinste in die klas en is maar siekerig. My ma sê dis van te veel lekkergoed eet, maar ek weet nie so mooi nie, want Frikkie van Blerk eet die heel meeste lekkergoed, en hy is nie klein en sieklik nie. Frikkie het ‘n dubbelken, en is net so lank as Juffrou Koekemoer. Hy is ‘n aanwins vir die skool se rugbyspan, want as hy die bal kry raak die ander span se spelers skoon lusteloos. Emil Adams sê Frikkie skeer al vandat hy sewe jaar oud is, maar ek is nie seker dit is biologies moontlik nie.

Emil is my beste maat, en hulle bly reg langs ons, en hy is ook in 7E. Hy kan mooi sing, en my ma sê sy ma wil hom stuur vir oudisies by die Drakensbergse seunskoor. Sy ma wil hê hy moet saam met Rina Hugo sing. Emil sê hy hoop sy stem wil breek, want Sybrand en Sagrys spot hom al klaar oor hy ‘n solo moet sing in “Liefste Moeder ons bring Rose” in die skoolkoor. Sybrand en Sagrys is nie aangename kinders nie, en hulle het al eenkeer probeer om vir Triegie af te knou. Van toe af pla hulle my ook nie meer nie.

Nou pla hulle meestal vir Herko van der Dam. Herko is Hollands en het ‘n bril en draadjies in sy tande en is die heel slimste in die klas. Herko is gewilde teiken vir boelies, want hy is ‘n passifis en het die heel lekkerste toebroodjies in die hele klas, want sy Ma en Pa het ‘n bakkery. Wanneer Herko verjaar nooi hy vir my en Emil en vir Andries Theron, dan slaap ons oor en eet spekulaas en appelflappe en lees Donald Duck komieks. Andries Theron kyk net die prentjies, want hy is ‘n atleet, en kan nie die hollands ontsyfer nie.

Andries Theron is die Don Juan van die klas, sê my ma. Hy is goed met atletiek en wen altyd die Victor Ludorum. Hy wil eendag ‘n siviele ingenieur word. Andries se huidige kys is Liesbet Pols, maar ek is nie seker hoe lank die verhouding gaan hou nie, want Liesbet is nogal ‘n snaakse meisie, en Andries het nie eintlik ‘n humorsin nie. ‘n Verhouding moet gebou wees op gemeenskaplike belangstellings.

Heel agter in die klas sit Ester de Waal, Orpah Mokoena en Rut van der Erwe. Juffrou Koekemoer noem hulle die Bybelmeisies, oor hulle name. Hulle giggel altyd, maar is oor die algemeen soet. Hulle het eers heel voor gesit, maar Juffrou Koekemoer het die klas herrangskik ten einde Sybrand en Saggrys uit die agterbanke te kry.

Heel agter in die hoek, langs die staalkas met al die kunsmateriale, sit Mara Bruinders. Mara lees altyd, selfs in klastyd, maar die onderwysers sien dit nooit raak nie. Ek dink nie hulle sien eintlik vir Mara raak nie, al is sy heel eerste op die klaslys. Soms dink ek Mara is dalk ‘n spook. Sy het eenkeer ‘n sosiale wetenskaptaak gedoen oor haar tante wat al lankal dood is, maar nog steed op familiebyeenkomste opdaag, en op al die foto’s sigbaar is. Juffrou Schutte het die situasie baie taktvol hanteer, en Mara geprys oor haar deeglike navorsing oor bonatuurlike verskynsels, en gevra of sy dan met photoshop kan werk.

Juffrou Schutte is my gunsteling leerkrag, omdat sy altyd ‘n stimulerende atmosfeer in haar klas skep, wat leer bevorder. Sy skep ‘n positiewe Sosio-emosionele klimaat wat ‘n insluitende klaskamersitusaie daarstel ten einde kooperatiewe leermetodes te bevorder.

Dit beteken dat vandat sy die boelies reggesien het werk ons almal lekker saam.

Thursday, January 6, 2011

Nuwejaarsvoornemens is goed, want dit gee rigting aan ‘n mens se jaar, dit is soos ‘n prioriteitslysie, sê Ouma Martie. Sy skryf haar nuwejaarsvoornemens sorgvuldig op haar jaarbeplanner op, en hou boek van wanneer sy watter een uitvoer.
My Ma sê nuwejaarsvoornemens is ‘n manier om mens se aandag te vestig op die dinge wat ‘n mens die vorige jaar agterweë gelaat het, en my Ouma kan maklik praat, want sy is afgetree en woon in ‘n rusoord, en haar nuwejaarsvoornemens het te doen met purple rinse en valstande. Sy wat Ma is moet drie kinders en ‘n man se lewens reel en dis ‘n ander storie en mens het nie tyd vir lysies nie, tensy dit 'n inkopielysie of die kinders se buitemuurse aktiwiteitslysie is.
My Pa sê nuwejaarsvoornemens is net nog ‘n manier waarop die mense geld uit ‘n mens wil maak, soos kersfees en Valentynsdag en Moedersdag ensovoorts. Maar hy kon nie vir ons sê hoe presies mense geld maak uit nuwejaarsvoornemens nie. Ek dink hy wou net Ma en Ouma Martie se aandag aftrek van ‘n plofbare situasie.
Oom Arno sê nuwejaarsvoornemens is net nog ‘n manier waarop ons Calvinisties- begronde lewensuitkyk ons laat skuldig voel oor ons sogenaamde tekortkominge. Ons onderneem dan om hierdie tekortkominge op te hef deur onrealistiese verwagtinge aan onsself te stel. Wanneer ons dan nie daarin slaag om aan hierdie verwagtinge te voldoen nie, versterk dit ons selfhoon, wat die onderliggende doel is van die Christelik Calvinistiese lewensbeskouing. Of so iets. Ek weet nie mooi wat hy bedoel nie.
My kleinsussie Triegie het by ons oudste sussie Hester ‘n boek gekry vir Kersfees: “Calling on Extraterrestrials”. Haar nuwejaarsvoorneme is gevolglik om kontak te maak met wesens van ‘n ander planeet.
Luané sê sy dag Triegie het lankal, en háár voorneme is om te groei in haar kuns en te streef na selfverwesentliking.
My Ma sê sy wens Luané wil voorneem om hierdie jaar nie deure te klap nie.
Luané sê sy wens my ma wil voorneem om nie op haar te pik nie.
My pa sê wie wil voorneem om te gaan koffie maak, en is daar nie nog van Ouma Poppie se vrugtekoek oor van Kersfees nie?
Ouma Martie sê nee. Poppie se vrugtekoek is te ryk, dit gee haar sooibrand.
Ma sê beggars can’t be choosers en haar ma se vrugtekoek is die beste in die hele Noordwes provinsie, en sy maak skoonskip op landbouskoue van Parys tot Mafikeng.
My Pa sê Liefie jy moet hierdie jaar 'n tydjie maak om te fokus op jou brandskilderwerk, of wat van jy doen daai ekstra potterykursus waar ‘n mens ‘n vyf-en-twintig stuk eetstel in ‘n jaar maak.
My Ma sê kan sy regtig, en my Pa sê ja en toe soen sy hom en gaan maak koffie.
Toe sê oom Arno die jaar moet nou rigting kry, almal se senuwees is dun van al die feesvier.

My nuwejaarsvoorneme is om beter te doen in geskiedenis, sodat Juffrou Schutte trots kan wees op my. En om my dokumentêre film oor my familie voort te sit. Dit is een van daai projekte wat nooit eintlik ‘n einde sal kry terwyl daar nog ‘n van Alleman rondloop om af te neem nie.